Kredi çekip borsaya girmeyin… Manipülatif hesaba tedbir yolda
Sosyal medya üzerinden yatırımcıları yanlış yönlendirip zarara uğratan hesapları tespit ettiklerini söyleyen SPK Başkanı İbrahim Ömer Gönül, “Bu hesaplarla ilgili gerekli adımları atıyoruz. Son önlem hesabın kapatılması” dedi. 80 civarında şirketin halka arz için sırada beklediğini anlatan Gönül, yatırımcıları uyardı: Kısa vadede işlem yapıyorsanız kredi çekip borsaya kesinlikle girmeyin.
SON dönemde çarşıda, pazarda, evde, okulda hatta otobüste en çok konuşulan konuların başında halka arzlar geliyor. Herkes hisselerden bahsediyor. Birbirine al-sat tavsiyesinde bulunuyor. Sosyal medya ise bu işin en güçlü yönlendirmelerle yapıldığı alan olarak öne çıkıyor. İstanbul’da gazetecilerle bir araya gelen Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül de hem son gelişmeleri değerlendirdi hem de halka arzlar ve yatırımcı davranışları ile ilgili konuştu.
SON ADIM KAPAMA
Gönül, çok sıkı denetim ve gözetim faaliyetlerinde bulunduklarının altını çizdi. Sosyal medyada bazı hisseler için ‘al önerisi’ verildiği, eğitim adı altında yönlendirmesi yapıldığı yönünde tespitleri olduğunu vurgulayan Gönül, “İyi niyetli olarak bu işi yapanlar da var kötü niyetli olarak yapanlar da. Direkt olarak hisse pazarlayan hesapları biliyoruz. Onları takip ediyoruz. Burada o şahıslar bir menfaat sağladıysa hakkında idari para cezası uyguluyoruz. Ayrıca suç duyurusunda bulunuyoruz. Son aşamada uygulanabilecek tedbir ise sosyal medya hesabının kapatılmasıdır” dedi.
SPK Başkanı İbrahim Ömer Gönül, basın mensuplarının sorularına şu yanıtları verdi:
47 MİLYAR TL TOPLANDI
– Güncel halka arz verileri nasıl?
2021 sermaye piyasaları açısından rekor yılıydı. 52 şirket halka arz edilirken, bu şirketler piyasadan 21.6 milyar lira fon sağladı. 2022’de ise 44 şirketin ilk halka arz izahnamesi onaylandı. Söz konusu şirketler 23.1 milyar lira topladı. Bu eylül itibarıyla da 34 şirketin ilk halka arz izahnamesi onaylandı. 33 şirket borsada işlem görmeye başladı. Bu şirketlerin piyasadan temin ettiği tutar 47 milyar lirayı aştı.
Halka arzlarla yatırımcı sayısı da rekor kırdı. Pay piyasasındaki yatırımcı sayısı 2021’de 2.4 milyondu. Bu eylül sonu itibarıyla sayı 7.8 milyon oldu.
80 ŞİRKET SIRADA
– BIST 100 endeksindeki rekorları halka arzlar mı sağlıyor? Yılı kaç halka arzla tamamlarız?
Enflasyonist dönemlerde borsalara yoğun talep oluyor. Sadece halka arzların borsadaki rekorları tetiklediği söylenemez. Tabi ki yeni halka arzlar yeni yatırımcıları da çekiyor. Halka arz, şirketlerin sermaye piyasasından fon temini için rutin başvurudur. Detaylı inceleme yaparız, izahnamesine onay veririz ya da reddederiz. Onaylanan izahnameler açıklandığı için reddettiklerimizi bilmiyorsunuz. Hatta daha ilk aşamada bile başvurusunu ilerletmeden reddettiğimiz şirketler bulunmakta. Şartları sağlayan firmalar pekâlâ borsaya gelecektir. Potansiyeli olan 80 civarında şirket halka arz için bekliyor. Bunların içinde 6-7 milyar liralık halka arz büyüklüğüne ulaşabilecek şirketler de var.
KRİTERLERİ SAĞLIYORSA BAŞVURU ONAYLANIR
Halka arzına izin verilen şirketlere ilişkin yapılan eleştirilere cevabınız nedir?
Kurul olarak halka arz başvurularını titizlikle inceleyip karara bağlıyoruz. Şirketler halka açıldıklarında yani borsaya kote edildiklerinde şirketlerin payları Borsa’nın “Yıldız Pazar, Ana Pazar, Alt Pazar veya Nitelikli Yatırımcı İşlem Pazarı”nda işlem görebilir.
Belli kriterleri sağlaması gerekmektedir. Kurulumuza gelen şirketlerin bu kriterleri sağlaması ön şartlardan bir kısmıdır. Tüm bu kriterleri sağlayan başvurular, incelenmek üzere kabul edilir. Sonrasında şirketin gerçek durumu ile Kurul’a sunduğu bilgi arasında uyumsuzluk varsa başvuru reddedilir. Bunun dışında kriterleri sağlayan ve incelemede de herhangi bir uyumsuzluğu bulunmayan şirketlerin izahnamesi onaylanır.
147 KİŞİYE GEÇİCİ İŞLEM YASAĞI
– Sosyal medyada hisse yönlendirmesi yapıldığını görüyoruz. Tasarruf sahiplerine uyarılarınız var mı?
Oluşturulan üyelik bazlı gruplar ve sohbet odaları üzerinden hisse pazarlandığını biz de tespit ediyoruz. Bu yıl piyasa bozucu eylemlere yönelik incelemelerimiz neticesinde 66 gerçek ve 10 tüzel kişiye, toplamda 171 milyon lira idari para cezası verdik. Ayrıca piyasa dolandırıcılığı suçu kapsamında da 9 gerçek kişi hakkında suç duyurusunda bulunuldu. 147 gerçek kişi hakkında ise geçici işlem yasağı tedbiri uygulanmıştır.
ORGANİZE YAPI
Sosyal medya mecralarında gruplar kurarak yatırımcıları yönlendiren şahısların, grup içerisinde hisselere oluşturdukları talep sayesinde sahip oldukları hisseleri satarak menfaat temin ettiklerini de tespit ettik. Gruplar içerisinde yatırımcıları yönlendirenlerin ‘al’ yönünde verdiği tavsiye ile eş anlı olarak kendilerinin veya ilişkili olduğu kişilerin, sahip olduğu hisseleri yüksek fiyattan satarak menfaat elde ettiği, böylelikle yatırımcıları zarara uğrattığını da gördük. O nedenle bunlara güvenmeyin. Kısa vadede işlem yapıyorsanız da kredi çekip borsaya kesinlikle girmeyin.
TÜYO İLE İŞ YAPMAYIN
Orta ve uzun vadeli yatırım yapın, şirketlerin finansal tablolarını inceleyin, gerekiyorsa profesyonel destek alın. Söylenti, duyum ve tüyo ile işlem yapmayın. Özellikle ilk halka arzlarda SPK tarafından onaylanan izahnameleri, finansal tablo ve raporları detaylı inceleyin.
ŞİRKET SAHİBİNİN HİSSE FİYATI KONUŞMASI DOĞRU DEĞİL
Şirket sahiplerine, sermaye piyasasının paydaşlarına neler söylemek istersiniz?
Şirket sahibinin hisse fiyatı hakkında konuşmasını doğru bulmuyorum. Hepimiz sermaye piyasalarını daha ileriye taşımak için çalışmalıyız. Herkes, aynı gemide olduğunu unutmamalı. Yapılacak her yanlış hareket gemiye zarar verir. SPK olarak yanlış yapana asla müsaade etmeyiz. Kurul olarak şirketin borsadaki fiyatına asla karışmayız. Fiyat, serbest piyasa şartlarında oluşur. Ancak borsa fiyatının oluşmasında kanunumuza göre suç sayılan bir eylemin tespiti durumunda gereğini yaparız. Halka arz sonrası olağanüstü fiyat hareketleri varsa inceleriz. Piyasaya fiyat noktasında müdahale etmemiz farklı sonuçlar doğurur. Bunu da istemeyiz. İlk halka arzda fiyat tespit raporu en son sunulur.
GAYRİMENKUL SERTİFİKASI YİNE GELİYOR
Sermaye piyasalarında yeni enstrümanlar görecek miyiz?
Gayrimenkul sertifikası geçmişte pek ilgi görmemişti. Şimdi daha güçlü şekilde bunu getireceğiz. Kentsel dönüşüm ve afet yönetimine ciddi finansman sağlayacak, bireysel ve kurumsal yatırımcıların da tasarruflarını değerlendirebileceği bir enstrüman. Ayrıca Gayrimenkul Proje Fonu çalışmamız da var. Gayrimenkul Yatırım Fonu’ndan farklı olarak bu fonlara gayrimenkul geliştirme imkânı da sağlayacağız.
